Σάββατο 4 Απριλίου 2015

Στο "Προσήλιο" στις 4 Απριλίου 1943...



ΗΜΕΡΑ ΜΝΗΜΗΣ
για ένα έγκλημα των Ιταλών κατακτητών



από την Neue Nationalgalerie, Berlin [ φωτ. N.T.]


Στις 4 Απριλίου του 1943 απόσπασμα της ιταλικής Μεραρχίας Pinerolo κάτω από τις διαταγές του στρατηγού Τζιοβάνι Ντελ Τζιούντιτσε (Del Giudice),  συνέλαβε 13 βογατσιώτες άνδρες κάθε ηλικίας (κατά το πλείστον πολύ νέους, μεταξύ δε αυτών και έναν ιερέα) και αφού τους οδήγησε στη θέση Προσήλιο έξω από το Βογατσικό τους εκτέλεσε "δια τυφεκισμού".

Τα ονόματα των 14 νεκρών που αξίζει να θυμόμαστε:


Κωνσταντίνος Χ. Αναγνώστου
Χρυσόστομος Γ. Δαρλαγιάννης
Κωνσταντίνος Δ. Ζάχος
Χρήστος Παντ. Κανδύλης
Γεώργιος Δημ. Μήκας
Απόστολος Ιωάνν. Μπλιάγκας
παπα-Κωνσταντίνος Μπότσαρης
Γεώργιος Τριαντ. Μπούρδας
Δημήτριος Νικ. Παρασκευάς
Δημήτριος Γ. Σαρακατσάνης
Γεώργιος Σαρηγιάννης
Ανδρέας Αθ. Τακαντζιάς
Ευάγγελος Κων. Φωτίου
Αθανάσιος Στεργ. [Tσιμαγιάννης] Τσαπατόρης.


Μου προκαλεί κατάπληξη η διασταυρωμένη πληροφόρηση -που προκύπτει από διηγήσεις πολλών- το γεγονός ότι όταν οι Ιταλοί πέρασαν με τη σειρά τους στη δυσμένεια του 3ου Ράϊχ και κυνηγήθηκαν με αποτέλεσμα να αποδεκατισθούν ανελέητα από τα γερμανικά στρατεύματα σ' ολόκληρη τη χώρα, στο Βογατσικό πολλοί βογατσιωτες, με αυτοθυσία και αληθινό κίνδυνο της ζωής τους, είτε τους έκρυψαν είτε τους έδειξαν οδούς διαφυγής προκειμένου να τους σώσουν...

Ποιούς ... Τους δολοφόνους των παιδιών τους, των συζύγων και των πατεράδων τους!

                                                                                                                   Rima Salamoun, Damascus, Syria





  

...και μια "μαρτυρία" που σπαράζει την καρδιά. 


Ένα χρόνο μετά, το βογατσικό θα ξαναπληρώσει βαρύ φόρο αίματος με πρωταγωνιστές τους γερμανούς Ναζί αυτή τη φορά. 

Στις 4 Μαρτίου του 1944, 11 νέοι του Βογατσικου θα εκτελεσθούν "δι΄απαγχονισμού" στην Κλεισούρα της Καστοριάς. Ανάμεσα σ' αυτούς θα βρίσκεται και ο Ράλλης Δημ. Σταυρίδης

Τυχαίνει να έχω στην κατοχή μου κάποιο σχολικό "αναγνωστικό"-μια έκδοση του 1927. Τα αναγνωστικά τότε πήγαιναν απο χέρι σε χέρι τουλάχιστον στα μέλη της οικογένειας ή σε συγγενείς. Αυτό ανήκε στα παιδιά του Ανδρέα Αθ. Τακαντζιά που εκτελέστηκε στο Προσήλιο σαν σήμερα το 1943. Ο Αθαν. Α. Τακαντζιάς ήταν γαμβρός του Ρ.Σ.- Ο πατέρας του Ράλλη είχε ήδη μεταναστεύσει στην Αμερική και η οικογένεια ήταν προφανώς σε θέση να αγοράζει  τα βιβλία. Από τον Ράλλη προφανώς το "αναγνωσματάριο" θα το παρέλαβαν ύστερα από καιρό τα ανήψια του μιας και ο ίδιος δεν είχε προλάβει να παντρευτεί και νά αποκτήσει δικά του παιδιά, αφού το νήμα της δικής του σύντομης ζωής θα κοπεί το 1944.  

Σε κάποια λοιπόν από τις σελίδες (στην 160η) και πάνω σ΄ένα ποίημα του Αριστομ. Προβελέγγιου , ο Ράλλης Σταυρίδης κατά τη γνωστή συνήθεια των μαθητών, γράφει το όνομά του αλλά μαζί και μια φράση που κάθε φορά που την κοιτώ με μαχαιρώνει:


              

         νά τή θα πή ζωή!

                                       Ράλλης Σταυρίδης Βογατσικό
                                           



 
 Μπαίνω στον πειρασμό να παραθέσω ένα απόσπασμα απ' αυτό το ποίημα ("Μετά την τρικυμία") που αποκτά αληθινά τραγική σημασία καθώς ενέπνευσε στον αείμνηστο Ράλλη μια ελπίδα τόσο μα τόσο ψεύτικη -τουλάχιστον όσον αφορά τον ίδιο:

[...]
Έξαφνα , απ’ τα ψηλά χωριά

Κι από το μοναστήρι πέρα
Τρέχει και τρέμει στον αγέρα,
Ωσάν παρηγοριά,
Ήχος από καμπάνα εσπερινή
Αντιλαλεί σε λαγκαδιές
Και σε γιαλούς και σ’ αμμουδιές
Ωσάν αγγελική φωνή
Που τα στοιχειά προστάζει
Και τα δαμάζει.

Κι΄ αργοκυλά στον ουρανό,
Από τη δύση φωτισμένο,
Της τρικυμίας το στερνό
Το σύννεφο κομματιασμένο.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου